ყუთი

ყუთში, რომელიც ყვითელ საწვიმარში გამოწყობილმა ფოსტალიონმა გადმომცა, რვა ნივთი იდო. ათს უკვე აკლდა ოცი წუთი, ცოტაც და, ისევ დავიგვიანებდი, ამიტომ ცალი თვალით ჩავიჭყიტე ყუთში, უკვე შელახული კედები, კარტის დასტა და რაღაც წიგნი მომხვდა თვალში, იმ „ვარსკვლავური ომების“ მაისურს ხელიც კი დავტაცე, შევატრიალე, შემოვატრიალე, ყუთზე წარწერას დავხედე - ერთი სახელი, გვარი და მისამართი მე მეკუთვნოდა, მეორე ვინმე გერმანელ პიტერს, მერე ქურთუკი მოვიცვი, კარი მივხურე და სამსახურისკენ გზას გავუდექი. ვიდრე მამაჩემი მანქანას დაძრავდა და ალაპარაკდებოდა, გავიხსენე ყველა გერმანელი და ყველა გერმანიაში წარსულში ან აწმყოში მცხოვრები, რომელთანაც შეხება მქონია. მაგრამ ვინ გამომიგზავნიდა გაცრეცილ ფერფლისფერ კედებს? გამომგზავნის შესახებ სხვა არაფერი იყო მითითებული ყუთზე, რომელიც ოთახის მილაგების დროს დედას კარადის თავზე შემოედო. ყველა ნივთი ამოვალაგე - ჯერ ის 39 ზომის, წითელკანტიანი, თეთრთასმებიანი განადგურებული კედები, მერე - მაისური (ამ მაისურს კი სიამოვნებით ვატარებდი), საფულე, რომელშიც რამდენიმე ათევროიანი კუპიურა და ფოტო იდო. ფოტოზე მთელი ტანით ჩანდა გოგონა, რომელიც ფოტოგრაფისკენ ზურგით იდგა, პირით კი კედლისკენ, ქერა თმა ორად გაეყო და კისერზე რაღაც ტატუ მოუჩანდა, ეცვა ჯინსის მოკლე შორტები და თეთრი მაისური. საფულე იყო შავი ტყავის, იაფფასიანი. წიგნი ყვითელყდიანი, ფილიფ დიკის „Do Androids dream of electric sheep?“ კალამი, სტაფილოსფერი, შავზოლებიანი, შავი თავსახურით, ჩვეულებრივი, ისეთი, აქაც კი ყველგან რომ იყიდება, და ვერავის დააჯერებ, გერმანიიდან რომ გამოგიგზავნეს. ან კი ვინ დაიჯერებს, რომ დილით კართან წერილებით გამოტენილ ჩანთიანი ყვითელსაწვიმარშიგახვეული ფოსტალიონი მოგადგა და მოგიტანა ყუთი რომელშიც 8 უცნაური ნივთი იდო: დახეული კედები, კალამი, მაისური, საფულე, წიგნი, კარტის დასტა, ყურსასმენები და ფორთოხალი? იქნებ ყუთს ოდესმე ნამდვილი პატრონი გამოუჩნდეს-მეთქი გავიფიქრე თუ არა, ჩამეძინა. ყუთის პატრონი არ გამოჩენილა არც მეორე დღეს, არც მესამე დღეს, მეოთხე დღეს კი ისევ ფოსტალიონი გამოჩნდა. ფოსტალიონისგან, რომელსაც ფოსტიდან მითითებულ მისამართზე მიტანის გარდა სხვა არაფერი ევალებოდა, მხოლოდ მათი ცენტრალური ოფისის მისამართი შევიტყე. ამჯერად ყუთზე ეწერა From Mell, 22, Minessota. 22 წლის? ყუთში ეწყო: iPod touch, ლავანდას ზეთი, 3 ფრჩხილების ლაქი (მხოლოდ მწვანეს ტონალობები), ბეჭდები და სამაჯურები, ჭრელყდიანი ბლოკნოტი, სათვალე, თმისამაგრი მიკი მაუსის ყურებით, ქენონის ფოტოაპარატი. ბლოკნოტი ზურგჩანთაში ჩავიგდე, კარი დავხურე და სამსახურისკენ გზას გავუდექი. ახირებული გოგონაა მელ. მხოლოდ მწვანეს ტონალობები. მინესოტაში არავის ვიცნობ. წარმოდგენა არ მაქვს, ვინ შეიძლება ცხოვრობდეს მინესოტაში. ალბათ მიკიმაუსის ყურებიანი გოგონები, რომლებიც ატარებენ დიდ შავჩარჩოიანი სათვალეებს და ფრჩხილებს მწვანედ იღებავენ. და უსმენენ... ნეტავ, აიპოდიც თან წამომეღო, იესო! იმ ტიპის ყუთში კი, იმ გერმანელი პიტერის, მხოლოდ ყურსასმენები იყო. მელ, რა მოსაწყენი გოგონა ხარ, მხოლოდ იმ სატელევიზიო სერიალების ეპიზოდები ჩამოგითვლია, რომელიც 14 მარტიდან 27 ივლისის ჩათვლით ნახე. ნეტავ, რა ხდებოდა შენი ცხოვრების ამ პერიოდში, მელ, ან იქამდე, ან შემდეგ. რა კავშირი უნდა იყოს შენსა და იმ გერმანელ პიტერს შორის, მელ. იქნებ, შენ ხარ მის საფულეში გამომწყვდეული ჯინსისშორტებიანი გოგონა? ამიდგა, მელ. აღარ მახსოვს ისევ რამდენი დღის შემდეგ გამოჩნდა ყვითელსაწვიმრიანი ფოსტალიონი. მაგრამ ნივთები მახსოვს: დღიური, თმის უთო, iPhone 3, ერთი წყვილი წინდა, კატა, გრძელი შავი ტყავის საფულე, მაკ ბუქი, ფანქრების ნაკრები, სათვალე. (ჯესიკა, 21, UK).

კატა, მელ, კატა. 

წიგნი, რომელმაც წიგნებთან დამაბრუნა

წიგნის მიმოხილვა - ჰოვარდ ჯეიკობსონი - The Finkler Question

ვერასდროს წარმოვიდგენდი,  ჩემს ცხოვრებაში თუ მოხდებოდა რამე ისეთი, წიგნის კითხვის სურვილს რომ დამაკარგვინებდა. რაღას არ კარგავენ ადამიანები: ცხოვრების ხალისს, მადას, საფულეს, ინვესტიციას, მიწა-წყალს, მარცხენა ფეხს, თავს (თუ ეს რჩებათ? სახლში), საყვარელ ადამიანს, ჰო და, სხვების პრობლემებთან რაღა მოსატანია, შენ რომ მესამე თვეა წიგნებს ვეღარ კითხულობ. ასეთი იყო ორი თვე და მესამე თვე - წიგნს დღეში ათჯერ მაინც ვშლიდი, ბოლოს და ბოლოს, წიგნის მაღაზიაში ვმუშაობ და სხვა რა გზა მაქვს. isbn-ები მესიზმრებოდა, თქვენი კი შესაძლოა, არც კი იცით, რა არის isbn. სხვებს ვურჩევდი - ეს წაიკითხეთ, ეს წააკითხეთ, ეს აჩუქეთ. სხვებს ვუყვებოდი - ეს წავიკითხე. ორი თვის წინ. ხუთი თვის წინ. ახლა არა. ახლა აღარ ვკითხულობ. ვეღარ. ვიცოდი, თუ არა რომელიმე წიგნის მაღაზიის თაროებზე, თუ არა ჩემს კარადაში, თუ არა ჩემს ელექტრონულ ბიბლიოთეკაში, სადმე მაინც იქნებოდა ის ერთი წიგნი, სხვა წიგნებთან რომ დამაბრუნებდა. ვიპოვე. ჰოვარდ ჯეიკობსონის „The Finkler Question”. შაბათი ჩემი ერთადერთი თავისუფალი დღეა, რომელსაც ათასი ვინმე და რამე ჩასაფრებია - ჭუჭყიანი ტანსაცმელი, გაწეწილი თმები, მეგობრები, უმცროსი და, ქამა სოკო, მოთხრობის იდეა, ნახევრადნათარგმნი წიგნი, ყავის ფინჯანი. წიგნებიც, რომლებსაც მესამე თვეა ვეღარ ვკითხულობ. გუშინ შაბათი იყო და ვიპოვე. ისევ ვიპოვე. წიგნი, რომელმაც წიგნებთან დამაბრუნა და გული დასწყვიტა ქამა სოკოსაც, უმცროს დასაც, ყავის ფინჯანსაც.

პლაჟზეა კაფკა. და მურაკამიც

(თავებად დაყოფილი წერილი)

წიგნის მიმოხილვა - ჰარუკი მურაკამის „კაფკა პლაჟზე“ („ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“, მთარგმნელი - თამარ სუბელიანი).

განსაკუთრებული მიმართვა სპოილერფობებს: ნუ წაიკითხავთ მე-5, მე-6, მე-7 ქვეპუნქტებს.

1

იმ ღამით ვერ დავიძინე, ან რა დამაძინებდა. პირველ თარგმანზე მუშაობას მოვრჩი. მალე ქართულად გამოჩნდებოდა წიგნის მაღაზიებში ჰარუკი მურაკამის „კაფკა პლაჟზე“ და ამაში წვლილი მეც მიმიძღოდა. 

რამდენიმე დღის შემდეგ სევდა დამეუფლა. მიზეზს ვერ მივხვდი. შესვენებაზე გამოვედი. იმ სამსახურში, ასეთს, მოწყენილს, გალაკტიონის ხიდზე გადასვლა მიყვარდა. იქითკენ წავედი და ქუჩაში მოხუცს მოვკარი თვალი, კატას ელაპარაკებოდა. ცუდი მხედველობა მაქვს, ამ დისტანციას თუ დავიცავდი, მოხუცი კაცის ნაკვთებს ვეღარ გავარჩევდი და შევძლებდი ჰარუკი მურაკამის რომანის მთავარ პერსონაჟად – ნაკატად მიმეჩნია. თვალს რომ მიეფარა ის კაცი, მერეღა მივხვდი, რა დარდი გამჩენოდა – ერთწლიანი თანაცხოვრების შემდეგ აღარ შემეძლო მურაკამის პერსონაჟებთან გამოთხოვება. „თანაცხოვრებას“ უადგილო სიტყვად ნუ მიიჩნევთ, დიახ, ჩვენ ერთად ვიცხოვრეთ, მე, ჰარუკი მურაკამის აჩრდილმა და მისმა პერსონაჟებმა თბილის ქალაქის ერთი უღიმღამო ქუჩის პირას მდგარ კორპუსში. საქმე იქამდე მივიდა რომ სიზმრად მურაკამისთან ერთად ვჭამდი დონატებს (მას ჰყვარებია, მე – არც ისე). 

იაპონელი მწერალი ერთ ზაფხულს იმერეთისკენ მატარებლით მიმავალ გზაზე შემიყვარდა.  ცხელოდა, ხალხი ხმაურობდა, პირდაპირ მჯომ კაცს ქათამი მოჰყავდა (რატომ თბილისიდან სოფელში, არავინ უწყის). ამ ქათმის კრიახსა და ქალების გადაძახილში, ზურგჩანთიდან წიგნი ამოვიღე. არ ვიცი, თან რატომ წავიღე ის რომანი („ნორვეგიული ტყე“) და არა იმავე თაროზე ჩამოდებული „კაფკა პლაჟზე“. ხმაურითა და სიცხით გაღიზიანებულმა დავიწყე კითხვა, რამდენიმე გვერდის შემდეგ კი მხოლოდ წიგნიდან მობერილი სიოს მიერ აშრიალებული ტყის ხმა მესმოდა, ქალების გადაძახილი ჩიტების ჟღურტულად იქცა. რამდენიმე თვეში ამ მწერალმა შემიპყრო. სხვა აღარავინ მსურდა! მაგრამ აკვიატებებიც კი, საბედნიეროდ, წარმავალია. როცა მურაკამის ყველა რომანმა წაკითხული წიგნების თაროზე გადაინაცვლა, ცხოვრება ჩვეულ კალაპოტში ჩადგა – ამინდი იცვლებოდა, სამუშაო ადგილებიც, თმის ფერიც, ავტორებიც – ახლა ხან თომას მანს ავიკვიატებდი, ხან ჯ.მ. კუტზეეს, ხან მიშელ უელბეკს, ხან ჰერტა მიულერს, ხანაც ჰოვარდ ჯეიკობსონს. 

ვეღარ ვიხსენებ, ბიზნესის ადმინისტრირების ბაკალავრმა წიგნის თარგმნა რატომ დავიწყე, თან მაინცა და მაინც, ჰარუკი მურაკამის რომანის. იმ დროს ხომ უკვე სხვა მწერლები მიშლიდნენ ფიქრის საღერღელს. პირველი რამდენიმე თავი გადავთარგმნე და კომბლესავით ჭერში შევაწყე. იქვე დავტოვებდი, მე ხომ არც მწყემსი ვარ და არც ჰარუკი მურაკამისავით ვარსკვლავიან ცხვარზე მონადირე, ჩემს მეგობარს რომ არ შეეჩიჩინებინა, რედაქტორს აჩვენეო. ვაჩვენე. მოეწონათ. აი ასე ჩავები ჩემთვის უცხო ფერხულში, შორიდან, ცეცხლის ალების შუქზე გონებას რომ გიმღვრევს და გიზიდავს, ახლოდან კი ალქაჯთა როკვას ემსგავსება. 

ავად თუ კარგად, ძალიან ბევრი დღისა და ღამის, რამდენიმეთვიანი სასოწარკვეთის, ასიათასი ფინჯანი ჩაისა და სიზმრადნაჭამი დონატების შემდეგ თარგმნა დავასრულე. და, აი, ასე 2014 წლის მაისში „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობამ“ ჰარუკი მურაკამის პოსტმოდერნული რომანი „კაფკა პლაჟზე“ გამოსცა. მაისის ბოლოს „თბილისის წიგნის საერთაშორისო ფესტივალზე“ ვათენებდი და ვაღამებდი სიხარულატანილი – იქ მოსულ თითქმის ყველა მკითხველს „კაფკა პლაჟზე“ მიჰქონდა სახლში. (და მერე მიჰქონდათ პლაჟზეც)..